Наколькі надзённа і актуальна гучаць гэтыя радкі асабліва зараз, калі многія з нас не задумваюцца, хто мы, адкуль родам, кім былі нашы продкі. Чалавек без мінулага, без продкаў – што дрэва без каранёў. Здаецца, жыве, дыхае, але не трымаецца моцна за зямлю, можа "ўпасці” ад любой жыццёвай навальніцы.
У тлумачальным слоўніку беларускай мовы паняцце "сям’я” вызначаецца, як ´група людзей, якая складаецца з мужа, жонкі, дзяцей і іншых блізкіх сваякоў, што жывуць разам´. Я лічу, што сям’я – гэта значна шырэйшае паняцце. Сям’я – гэта і тыя, хто жыў задоўга да нас. Нашы пра-прабабулі і дзядулі, нашы "карані”. Гэта яны перадалі нам у спадчыну сваю працавітасць, шчырасць, дабрыню.
Сям’я майго таты з вёскі Чаланец. І бабуля, і дзядуля працавалі ў калгасе. Дзядуля - шафёрам, бабуля - у паляводчаскай брыгадзе. У сям’і нарадзілася дзесяць дзяцей, але, на жаль, адзін хлопчык загінуў у двухгадовым узросце, і бабуля не атрымала ганаровага Ордэна маці, якім узнагароджвалі тых, хто выгадаваў дзесяцярых. Аднак для нас, яе дзяцей і ўнукаў, яна – сапраўдная гераіня. І для гэтага не патрэбны ніякія ордэны. Дастаткова таго, што ўсё сваё жыццё бабуля прысвяціла сям’і, разам з дзядулем вырасціла дастойных і паважаных людзей. Усе яе дзеці сумленна працуюць, большасць з іх атрымала вышэйшую адукацыю, кожны ўжо мае сваю сям’ю. Усе татавы браты і сёстры – выдатныя спевакі, таму ні адно свята не абыходзіцца без песень, жартаў, цікавых жыццёвых гісторый. Як весела бывае, калі мы ўсе збіраемся ў вёсцы ў бабулі (дарэчы, нас ужо сорак пяць!). І з якім гонарам глядзіць маці на сваіх дарослых дзяцей! А я ганаруся, што і я – частка гэтай сям’і.
Мая мама родам са Случчыны. І гэты мой дзядуля ўсё жыццё працаваў шафёрам, бабуля з 15 гадоў была даяркай у калгасе, потым скончыла тэхнікум і працавала заатэхнікам. У сям’і вырасла трое дзяцей. З маленства яны прывыклі да дабрыні, шчырасці, любові. Бацькі вучылі іх быць разам, дапамагаць адзін аднаму, таму і зараз адносіны іх застаюцца цёплымі, даверлівымі. Тата маёй бабулі загінуў у час Вялікай Айчыннай вайны, прабабуля Вольга ў свае 25 засталася з трыма дзецьмі на руках! Якой моцнай і мужнай трэба быць, каб у такі цяжкі час падняць на ногі траіх дзяцей, якія былі зусім маленькія, пабудаваць хату, усё жыццё працаваць і ніколі не паскардзіцца на лёс. Я з гонарам нашу імя сваёй прабабулі і хачу быць падобнай да яе.
Мае бацькі жывуць разам ужо больш за дваццаць гадоў. Увесь гэты час у нашай сям’і пануе атмасфера любові і ўзаемаразумення. Бацькі да сённяшніх дзён захавалі цёплыя, пяшчотныя адносіны паміж сабой. І гэта найлепшы прыклад для нас, іх трох дочак. З ранніх гадоў мама з татам вучаць нас быць цярплівымі адна да адной, памяркоўнымі. Канешне, бываюць спрэчкі, невялікія крыўды, але мы ведаем, што сям’я грунтуецца на згодзе, уменні слухаць і паважаць іншага, уступаць, часам рабіць для блізкага чалавека тое, чаго зусім не хочацца.
У наш час трое дзяцей у сям’і – гэта ўжо рэдкасць. Але для маіх бацькоў гэта ніколі не было нечым звышнатуральным. Мая малодшая сястра Яна нарадзілася, калі мне было ўжо дзесяць год, а старэйшай Дашы чатырнаццаць. Такая розніца ва ўзросце не перашкодзіла нам, а, наадварот, дапамагла. Мы з радасцю мянялі пялёнкі маленькай Яначцы, вазілі ў сонечны дзень яе ў калясачцы, гатавалі для яе спецыяльныя дзіцячыя стравы. Адным словам, вучыліся быць самастойнымі і адказнымі. Мама спакойна магла пакінуць з намі сястрычку на некаторы час. Яна ж побач з намі рана навучылася чытаць і пісаць, лёгка запамінае вершы, любіць маляваць і спяваць.
Самае дзіўнае для мяне тое, як мае бацькі паспяваюць знайсці час для кожнай з нас. Ніколі мы не адчувалі недахопу ўвагі да сябе з боку таты і мамы. Ніколі не з’яўлялася нават думкі пра тое, што адну з нас любяць ці шкадуюць больш, чым другую.
Мы розныя. Кожная з нас мае асабістыя інтарэсы, схільнасці. Вельмі важна, што нам ніколі не забаранялі займацца тым, чым хацелася. Падабаецца – малюй. Хочаш танцаваць – спрабуй. А ўмееш – пішы вершы. Магчыма, таму, паспрабаваўшы сябе і ў спорце, і ў музыцы, і ў літаратуры кожная з нас выбрала справу па душы: Даша скончыла мастацкую школу, не прапускала ніводнага творчага конкурсу і нярэдка мела добрыя вынікі. З дзяцінства захаплялася журналістыкай, неаднаразова перамагала ў конкурсах дзіцячай прэсы. У мінулым годзе яна скончыла факультэт міжнароднай журналістыкі БДУ з "чырвоным” дыпломам, зараз працуе ў Мінску. Я – выпускніца музычнай школы па класе скрыпкі, у складзе ансамбля скрыпачоў Старобінскай школы мастацтваў не раз станавілася дыпламантам конкурсаў і фестывляў. Некалькі год таму пазнаёмілася з фатаграфіяй, захапілася, з задавальненнем удзельнічала ў конкурсах рознага ўзроўню, ёсць дыпломы. Вырашыла звязаць з фатаграфіяй сваю будучыню і пасля заканчэння школы паступіла на факультэт экранных мастацтваў Беларускай акадэміі мастацтваў, дзе ўжо другі год атрымоўваю спецыяльнасць тэлеаператара.
Пра выбар Яначкі гаврыць яшчэ рана, але ўжо зараз яна, вучаніца 3 класа, - выдатніца, вельмі актыўны і нераўнадушны чалавек. З ахвотай вучыцца спяваць і займаецца ў мастацкай школе. Бацькі не чакаюць ад нас, што мы станем вядомымі музыкантамі, мастакамі ці танцорамі, але разумеюць, што заняткі ў гуртках – добрая магчымасць паверыць у сябе, раскрыцца, знайсці занятак па душы. Мы прывыклі, што ўсё, за што бяромся, трэба выконваць добра, не абы-як. Вынік – шматлікія дыпломы за ўдзел у розных творчых конкурсах.
Ад мамы, настаўніцы беларускай мовы і літаратуры, любоў да роднай мовы перадалася і нам са старэйшай сястрой: мы абедзьве ўдзельнічалі ў раённых алімпіядах па беларускай мове, паказвалі нядрэнныя вынікі (у адзінаццатым класе Даша ўдзельнічала і ў абласным этапе), абедзьве прымалі ўдзел у навукова-практычнай канферэнцыі. Дарэчы, мая першая даследчая праца звязана менавіта з гісторыяй сям’і, роду. Даследуючы паходжанне родавых мянушак, шмат новага даведалася пра сваіх продкаў, свае карані. Пахвальны водгук журы абласнога этапа навуковай канферэнцыі сведчцыць пра тое, што гэтая тэма цікавая і важная не толькі для мяне асабіста.
Мой тата, як некалі і яго бацька, працуе шафёрам. Стамляецца, але заўсёды знаходзіць час для нас. Вельмі шмат увагі патрэбна Янцы, і калі мама правярае сшыткі, тата з ёй і казкі чытае, і малюе, і кветкі з бісеру пляце.
Маму і тату я лічу Бацькамі з вялікай літары. І, шчыра кажучы, я б вельмі хацела, каб я ў жыццях сваіх дзяцей была настолькі ж важнай, як мае бацькі для мяне. Буду лічыць сябе шчаслівай, калі мая дачка будзе паважаць мяне і давяраць мне таксама, як я паважаю сваіх бацькоў.
Я не ведаю, ці змагу дасягнуць у жыцці ўсяго, аб чым мару, ці ўдасца атрымаць прафесію, якая падабаецца, пабываць там, дзе хочацца. Але дакладна ведаю: усяму лепшаму ў сваім жыцці я абавязана сваёй сям’і, і я пастараюся стварыць такія ж умовы для ўласных дзяцей, якія створаны бацькамі для мяне.
На роднай зямельцы
